Heb je ooit naar je orchidee gekeken en je afgevraagd wat je moet doen met die dikke, kronkelende wortels die uit de pot omhoog groeien? Ze lijken soms wild en ongecontroleerd, en het is verleidelijk om ze gewoon af te knippen voor een nettere uitstraling. Toch is dat geen goed idee. Luchtwortels zijn veel belangrijker dan ze op het eerste gezicht lijken.
Wat zijn luchtwortels?
Luchtwortels zijn wortels die boven het substraat groeien, in contact met de lucht. Ze zijn typisch voor epifytische orchideeën, zoals de populaire Phalaenopsis, die in de natuur op bomen groeien en hun wortels gebruiken om zich aan schors te hechten en vocht en voedingsstoffen uit de lucht te halen. Deze wortels zijn bedekt met een sponsachtig weefsel, velamen genoemd, dat snel water opneemt en beschermt tegen uitdroging.
Waarom je ze niet moet afknippen
Ze zijn functioneel, niet overbodig
Luchtwortels spelen een belangrijke rol in de opname van vocht en voedingsstoffen, vooral in een droge omgeving of bij lage luchtvochtigheid. Ze helpen de plant overleven wanneer de potgrond (of schorsmix) tijdelijk droog is.
Afknippen kan schade veroorzaken
Als je een gezonde wortel afknipt, creëer je een open wond. Hierdoor kan de orchidee vatbaar worden voor infecties, zoals bacteriële of schimmelinfecties, die via de wond naar binnen dringen.
Ze geven informatie over de gezondheid van je plant
Gezonde luchtwortels zijn stevig, grijs of zilverachtig als ze droog zijn en groen als ze vochtig zijn. Ze kunnen je dus veel vertellen over de conditie van de plant en hoe goed je verzorging is afgestemd op haar behoeften.
Ze horen bij het natuurlijke uiterlijk van de plant
Hoewel luchtwortels soms rommelig lijken, maken ze deel uit van de natuurlijke groeiwijze van orchideeën. Door ze te accepteren, kom je dichter bij hoe deze planten zich in het wild ontwikkelen — en dat is vaak veel interessanter dan een strak gemodelleerd kamerplantje.
Wat kun je dan wél doen?
Als de luchtwortels echt in de weg zitten, bijvoorbeeld doordat ze over de rand van een vensterbank hangen of tegen de muur drukken, kun je ze voorzichtig begeleiden. Richt ze bijvoorbeeld iets omhoog of omlaag, zonder ze te forceren. Je kunt ook overwegen een grotere of diepere pot te gebruiken waar de wortels iets meer ruimte krijgen — al hoeft dat meestal niet.
Samenvattend
Luchtwortels zijn een volkomen normaal en gezond onderdeel van een orchidee. Ze afknippen is niet alleen overbodig, maar kan ook schadelijk zijn. Laat ze dus vooral zitten, hoe eigenzinnig ze er ook uitzien. Je orchidee zal je dankbaar zijn.
